Theo GS.TS Nguyễn Bá Đức (Nguyên Giám đốc Bệnh viện K): “Hàng năm Việt Nam có 70.000 người chết vì ung thư, 200.000 người mắc mới và con số này đang ngày một gia tăng”.
Dưới đây là 7 tác nhân chính gây ra các bệnh ung thư mọi người nên biết:
1. Thuốc lá
Hút thuốc có thể là nguyên nhân của một số loại bệnh ung thư như: Ung thư phổi, ung thư thanh quản, ung thư thực quản, ung thư khoang miệng, ung thư bàng quang, ung thư dạ dày… Riêng đối với ung thư phổi, thuốc lá là nguyên nhân trên 90% trường hợp mắc bệnh.
Trong khói thuốc không chỉ có chất nicotin ảnh hưởng đến hệ tim mạch mà còn có trên 70 loại hóa chất độc hại khác nhau có thể gây ung thư, trong đó có 43 chất được chứng minh là gây ung thư.
Những người không hút thuốc nhưng sống cùng với người hút thuốc và hít phải khói thuốc lá thì cũng có nguy cơ mắc các loại bệnh liên quan đến hút thuốc lá như chính người hút, nhất là đối với phụ nữ và trẻ em.
Dòng khói từ đầu điếu thuốc lá cháy có chứa các chất độc gây ung thư còn nhiều hơn dòng khói chính do người hút hít vào trong phổi của mình.
2. Lạm dụng rượu bia
Mọi người đều biết rằng uống nhiều rượu, bia không có lợi cho sức khỏe, nhưng ít người biết rằng uống rượu, bia có thể làm tăng nguy cơ ung thư.
Tỷ lệ mắc ung thư gan ở nam giới cao thứ 3 sau ung thư phổi và ung thư dạ dày mà nguyên nhân chính là do xơ gan vì sử dụng rượu và bia quá mức.
3. Dinh dưỡng độc hại
Chế độ ăn nhiều mỡ động vật, ít chất xơ làm tăng nguy cơ mắc ung thư đại – trực tràng và ung thư vú. Các chất bảo quản, các chất nhuộm màu thực phẩm có nguồn gốc hóa học, các chất trung gian chuyển hóa và sinh ra từ thực phẩm bị nấm mốc lên men là nguyên nhân gây ra nhiều loại ung thư đường tiêu hóa như ung thư dạ dày, ung thư gan, ung thư đại tràng…
Thịt hun khói, xúc xích, cá muối, các loại mắm…là các loại gây ung thư thực quản và dạ dày.
4. Ô nhiễm môi trường
Ở nước ta, hóa chất bảo vệ thực vật (thuốc trừ sâu, diệt cỏ) dùng phổ biến trong nông nghiệp là yếu tố nguy cơ gây ung thư vú và một số loại ung thư khác.
Hóa chất sử dụng trong công nghiệp gây ra khoảng 2 -8% trong tổng số các loại ung thư.
5. Các tác nhân vật lý
Tia cực tím có trong ánh sáng mặt trời là tác nhân gây ung thư da. Những người thường xuyên phải làm việc ngoài trời thiếu phương tiện che nắng có nguy cơ mắc ung thư da cao hơn người bình thường. Vì vậy, khi làm việc ngoài trời phải mặc áo bảo hộ, không nên tắm nắng dưới nắng hè gay gắt có nhiều tia cực tím.
6. Do vi-rút, vi khuẩn
Một số vi-rút, vi khuẩn có thể gây ung thư, như:
– Vi-rút viêm gan B: là nguyên nhân gây ung thư gan nguyên phát. Việc phát hiện ra vi-rút viêm gan B là nguyên nhân quan trọng gây ung thư gan đã mở ra hướng phòng bệnh hữu hiệu bằng cách tiêm chủng phòng bệnh viêm gan B.
– Vi-rút gây u nhú ở người (Papiloma Human Virus – HPV): là nguyên nhân gây đến 70% ung thư tử cung ở phụ nữ. Vi-rút này lây truyền qua đường tình dục. Bệnh có tỷ lệ mắc cao ở những phụ nữ có quan hệ tình dục sớm, đẻ nhiều hoặc có nhiều bạn tình.
– Vi khuẩn Helicobacter pylori (HP): là loại vi khuẩn có vai trò quan trọng gây viêm loét dạ dày – tá tràng và ung thư dạ dày. Đây cũng là một loại ung thư khá phổ biến ở Việt Nam và một số nước châu Á khác.
7. Lối sống lười vận động
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), ít vận động thể lực là nguyên nhân gây ra khoảng 21-25% trường hợp ung thư vú và ung thư ruột.
Vận động thể lực giúp tạo cho con người một sức khoẻ tốt, hạn chế được bệnh tật, kéo dài được tuổi thọ. Đối với bệnh ung thư, nhiều nghiên cứu dịch tễ học đã khẳng định vận động thể lực là yếu tố quan trọng góp phần phòng chống các bệnh ung thư.
Như vậy, ung thư không phải do một nguyên nhân gây ra mà có rất nhiều nguyên nhân tùy theo mỗi loại ung thư. Hút thuốc và chế độ dinh dưỡng không hợp lý là hai nhóm nguyên nhân quan trọng nhất, gây ra nhiều loại ung thư nhất.
Theo Thầy thuốc Việt Nam
