Tuy nhiều bố mẹ đã biết, nhưng với nhiều người, cái tên này vẫn còn lạ, thậm chí từng bị báo chí gán tên "virus lạ bùng phát". Hoặc khi bác sĩ nói kết quả xét nghiệm của bé dương tính với RSV - "rờ ét vê" - "a ét vi" thì còn nhiều bạn lúng túng. Có người còn bảo ơ nghe hao hao ...HIV (!?)
RSV là virus gây bệnh đường hô hấp, viết tắt tên tiếng Anh của Respiratory Syncytial Virus - virus hợp bào hô hấp. Nhắc luôn, đã là virus (siêu vi) - thì KHÁNG SINH không diệt được. Vì siêu vi không có cấu trúc tế bào, tránh được các cơ chế tấn công tìm diệt của kháng sinh. Tóm người có tóc, ai tóm được kẻ trọc đầu, phỏng?
Ở trẻ lớn và người lớn như chúng ta, RSV gây ra cảm mạo, hắt hơi sổ mũi - cứ về thu đông hay chuyển trời là bị. Ở trẻ bé, nhiễm RSV có thể gây bệnh từ nhẹ - nặng: từ hắt hơi, chảy mũi đến viêm phổi, khó thở - tùy thuộc vào tuổi của bé, bệnh lý có sẵn (trẻ đẻ non tháng, có bệnh tim mạch, có sẵn bệnh phổi).
RSV bùng phát vào MÙA THU - MÙA ĐÔNG VÀ GIAO MÙA. Như bây giờ! Bác sĩ đang sụt sịt, chắc cũng RSV, các cháu ở khoa lác đác cũng có cháu ho nhiều hơn, rồi cũng ra RSV.
Ở trẻ sơ sinh và đang thời kì bú mẹ, nhiễm RSV có thể gây viêm TIỂU phế quản (các đường dẫn khí nhỏ trong phổi). Gây khò khè nhiều, có thể tiến triển khó thở nhanh, đặc biệt ở các cô câu đẻ non hoặc hệ miễn dịch yếu, bệnh lý tim (tim bẩm sinh) hay phổi (bệnh phổi mạn, xơ phổi...). Với nhóm trẻ nguy cơ cao đó, bố mẹ càng cần phải kiêng cữ và dự phòng tốt cho con, cùng xin ý kiến tư vấn của bác sĩ sớm.10 BÉ SƠ SINH VÀO VIỆN VÌ VIÊM PHỔI, KÈM RSV THÌ 8 BÉ LÀ CÓ ANH CHỊ BỐ MẸ ÔNG BÀ Ở CHUNG ĐANG HO CÚM MÀ KHÔNG CÁCH LY KIÊNG CỮ!
Ở trẻ nhỡ nhỡ (đang đi nhà trẻ), biểu hiện đa phần là chảy mũi nhiều, một số bị viêm tiểu phế quản, viêm phế quản, nhưng đa phần có thể điều trị ở nhà sau khi ĐÃ đi khám bác sĩ nhi. Vì RSV là virus, trừ khi có biến chứng khó thở, thì bệnh sẽ tự khỏi (như người lớn vẫn tự khỏi cảm sốt).
XÉT NGHIỆM TÌM RSV DƯƠNG TÍNH?Như đã nói, KHÔNG có thuốc nào điều trị đặc hiệu RSV. Các bác sĩ sẽ đưa ra các điều trị hỗ trợ, tức là:
1) Chảy mũi nhiều, thì hướng dẫn rửa mũi, hút mũi - đặc biệt HIỆU QUẢ VÀ QUAN TRỌNG với trẻ sơ sinh (do đường thở bé - hẹp - dễ tắc).
2) Sốt thì hạ sốt khi con sốt cao và khó chịu nhiều.
3) Ăn, uống tốt (ít nhất là đủ, dư mới tốt. Khỏe ăn 10 thì giờ phải ăn được 11-12 mới nhanh khỏi).
4) Nghỉ ngơi
...
Một số biện pháp điều trị như khí dung thuốc giãn phế quản, corticoid sẽ được cân nhắc chỉ định tùy đáp ứng của mỗi trẻ. Đa phần, là ít hiệu quả, không còn là chỉ định bắt buộc dành cho trẻ viêm tiểu phế quản do RSV.
Ở những trẻ nhiễm RSV diễn biến nặng và nhanh, trẻ sẽ có khó thở (thở nhanh - ngừng thở, rút lõm cơ hô hấp, ăn bú kém...). Với những trẻ này, bắt buộc là đi viện, để thở oxy nếu cần, hỗ trợ hô hấp (máy thở qua gọng mũi, máy thở qua ống thở - khi nặng), dịch truyền nếu cần, kháng sinh NẾU CÓ NGHI NGỜ BỘI NHIỄM THÊM VI KHUẨN.
LÀM SAO ĐỂ CON TRÁNH BỊ LÂY RSV?RSV lây qua dịch tiết hầu họng, mũi, văng ra khi xì mũi, hắt hơi, ho. RSV sau đó lây qua tiếp xúc trực tiếp (tức là qua bàn tay). DỰ PHÒNG BAO GỒM:
- Tránh tiếp xúc với KHÓI THUỐC LÁ và các thể loại khói khác.
- Hạn chế đưa con tới nơi đông người, hoặc không đi nhà trẻ nếu ở nhà trẻ đang có dịch (nếu có thể)
- Rửa tay thường xuyên, đặc biệt ở trẻ nguy cơ ("miễn dịch kém", "non yếu")
- Cách ly nếu anh, chị của trẻ chung nhà có dấu hiệu viêm nhiễm hô hấp
- Dạy trẻ che miệng mũi khi ho và người lớn tuân thủ làm gương.
BỊ RỒI CÓ BỊ LẠI KHÔNG?Có thể bị lại. Thậm chí bị đợt mới ngay trong tháng, trong mùa đó. Sang năm mà không phòng tốt thì vẫn bị đợt mới.
RSV CÓ VACCINE DỰ PHÒNG KHÔNG?Chưa có, các vaccine vẫn đang trong giai đoạn đầu thử nghiệm.
PALIVIZUMAB LÀ THUỐC DỰ PHÒNG RSV?Đúng. Nhưng chỉ định của Palivizumab rất hạn chế, dành cho nhóm nguy cơ cao và do bác sĩ chuyên khoa xem xét chỉ định.
Chia sẻ và giới thiệu lại nếu bạn thấy bài viết hữu ích cho hành trình chăm con của ai đó.
Chăm con chuẩn Mỹ cùng bác sĩ nhi khoa
Bác sĩ Sơn
